„Błyskawica”, Stacja Nadawcza Armii Krajowej „Błyskawica” – polska radiostacja, nadająca podczas Powstania warszawskiego, od 8 sierpnia 1944 do 4 października 1944 roku. Jej nazwa była wyrazem hołdu dla polskiego niszczyciela o tej samej nazwie, jedynego bojowego okrętu alianckiego, który uczestniczył w działaniach przez cały okres II wojny.
Nadajnik radiostacji o mocy 200 watów (zasilanej z generatorów prądu w okresie Powstania) zbudowany został w 1943 w Częstochowie przez krótkofalowca Antoniego Zębika (ps. „Biegły”) oraz Bolesława Drożdża. Jej sygnałem była melodia „Warszawianki”. Stacja miała duży zasięg – obejmowała Europę i znaczną część globu, bo jej sygnał docierał nawet do Stanów Zjednoczonych.
W ciągu trwania Powstania „Błyskawica”, nadawała swoje audycje bezpośrednio z linii frontu. Była zaciekle zwalczana przez nieprzyjaciela, wskutek czego musiała kilkakrotnie zmieniać miejsce nadawania. Początkowo siedziba powstańczej radiostacji mieściła się w budynku PKO (Pocztowa Kasa Oszczędności) przy ul. Jasnej 9. 25 sierpnia została przeniesiona do kawiarni „Adria” (ul. Moniuszki 10). 4 września trafiła do byłej ambasady ZSRR (ul. Poznańska 15) i następnie do Biblioteki Publicznej (ul. Koszykowa 26).
Komendantem „Błyskawicy” i jej szefem technicznym był Jan Gieorgica (ps. „Grzegorzewicz”). Stacja obsługiwała dwa niezależne od siebie programy: 1/ program Biura Informacji i Propagandy KG Armii Krajowej, którego kierownikiem programowym był Stanisław Zadrożny (ps. „Pawlicz”), a jego zastępcą – Zofia Rutkowska (ps. „Ewa”), oraz 2/ program Polskiego Radia, nadzorowany przez Edmunda Rudnickiego (ps. „Konopka”). Audycje PR nadawane były także w języku angielskim, łącznie nadano ich 77 w tym języku, a pisane były przez Jana Nowaka-Jeziorańskiego (ps. „Jan Nowak”) i odczytywane przez pilota RAF-u Johna Warda i Adama Truszkowskiego (ps. „Tomicki”). Audycje nadawano na falach krótkich i średnich, niektóre były kontynuacją m.in. dywersyjnej Akcji N, programu BIP KG AK, skierowanego do żołnierzy Wehrmachtu. Rolę spikerów pełnili m.in.: Zbigniew Świętochowski (ps. „Krzysztof”), Edmund Osmańczyk (ps. „Jan Gor”), Stefan Sojecki, Zbigniew Jasiński, Jeremi Przybora i Mieczysław Ubysz. Dzienniki i reportaże prowadził Jacek Wołowski. Zespół techniczny radiostacji tworzyli: inż. Roman Kitzner (ps. „Zbigniew”), inż. Zdzisław Wróblewski, inż. Czesław Brodziak oraz Henryk Paśnicki, (ps. „Bocian”), główny technik radiostacji.
Pierwsze słowa nadane na falach tej radiostacji, wypowiedziane przez Zbigniewa Świętochowskiego, brzmiały następująco:
Halo, tu mówi „Błyskawica”! Stacja nadawcza Armii Krajowej w Warszawie, na fali 32,8 oraz 52,1 m. Duch Warszawy jest wspaniały. Wspaniałe są kobiety Warszawy. Są wszędzie; na linii razem z żołnierzami lub jako sanitariuszki albo też łączniczki. Nawet dzieci ożywione są cudownym duchem męstwa. Pozdrawiamy wszystkich wolność miłujących ludzi świata! Żołnierzy Polski walczących we Włoszech i we Francji, polskich lotników i marynarzy.
źródło - Wikipedia
Comments