Eksperci z Ośrodka Przetwarzania Informacji (OPI) przygotowali cztery nowe raporty interaktywne, które prezentują trendy dotyczące polskich publikacji naukowych.
– Ośrodek Przetwarzania Informacji realizuje działania, które wdrażają założenia tzw. „otwartej nauki”. Dbamy o to, aby każdy miał dostęp do aktualnych, wiarygodnych danych. Stale udostępniamy na naszym portalu RAD-on nowe dane oraz profesjonalne raporty i analizy dotyczące nauki i szkolnictwa wyższego – mówi dr hab. inż. Jarosław Protasiewicz, dyrektor Ośrodka Przetwarzania Informacji. – Ostatnio udostępniliśmy aż cztery nowe raporty interaktywne dotyczące publikacji polskich naukowców. Temat ten budzi od pewnego czasu duże zainteresowanie, dlatego warto zapoznać się z wiarygodnymi danymi. Nowe raporty powstały w oparciu o liczbę zgłoszeń publikacji do Polskiej Bibliografii Naukowej (PBN) – dodaje szef OPI.
Fakt, iż prezentowane dane pochodzą z tego właśnie systemu, ma duże znaczenie przy ich interpretacji. Ponieważ w PBN rejestrowane są publikacje uwzględniane w ewaluacji, dane mogą przedstawiać niepełny obraz publikacyjnej działalności polskich naukowców. Mogą istnieć publikacje, których instytucje nie zgłosiły do PBN. Udostępnione dane jednak z pewnością dobrze obrazują trendy, jakie w danym obszarze obserwujemy w ciągu ostatnich lat.
Z najnowszych raportów OPI wynika, że uczelnie publiczne były odpowiedzialne za zdecydowanie największą liczbę zgłoszeń (ponad 80% w każdym roku). Następne w kolejności pod względem udziału i liczby zgłoszeń były instytuty naukowe Polskiej Akademii Nauk (PAN) i instytuty badawcze. Należy zaznaczyć, iż liczba zgłoszeń jest dodatnio skorelowana z liczbą pracowników naukowych, których działalność podlega ewaluacji (tzw. liczbą N). Oznacza to, że im więcej pracowników naukowych zatrudnia określona instytucja, tym więcej dokonuje zgłoszeń publikacji w PBN.
W latach 2017–2021 udział artykułów zgłaszanych przez uczelnie publiczne wynosił około 86%. Instytuty Polskiej Akademii Nauk (PAN) zgłaszały średnio 8% artykułów, natomiast uczelnie niepubliczne średnio 3%. Pozostałe typy instytucji naukowych: uczelnie kościelne oraz instytuty badawcze zgłaszały od 1 do 2% artykułów.
– W latach 2017–2021, w każdym badanym roku, trzy instytucje zgłaszały najwięcej publikacji do PBN. Były to uczelnie: Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Uniwersytet Warszawski oraz Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – mówi dr Aldona Tomczyńska, adiunktka z Laboratorium Baz Danych i Systemów Analityki Biznesowej OPI. – Wśród instytutów PAN najwięcej zgłoszeń miał Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego, który w analizowanym okresie zgłosił do PBN ponad dwa razy więcej publikacji niż druga w kolejności jednostka PAN – Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla – dodaje doktor Tomczyńska.
Udostępnione raporty OPI dotyczą wszystkich rodzajów publikacji jakie zgłaszane są do PBN, tj.: artykułów, materiałów pokonferencyjnych, monografii, monografii pod redakcją oraz pojedynczych rozdziałów w monografii pod redakcją.
W latach 2017–2021, a więc w okresie objętym ostatnią ewaluacją działalności naukowej, systematycznie spadała liczba publikacji, które były zgłaszane do PBN przez instytucje naukowe. Spadek dotyczył wszystkich typów publikacji rejestrowanych w PBN, chociaż liczba zgłaszanych monografii wzrastała między 2017 i 2019 r. Spadek jest obserwowalny zarówno, gdy jednostką analizy jest pojedyncza publikacja, jak i gdy analizowane są zgłoszenia publikacji (jedna publikacja może być afiliowana do kilku instytucji). Liczba zgłoszeń artykułów nieznacznie rosła w latach 2019–2021 przy jednoczesnym spadku liczby jednostkowych publikacji. Oznacza to, że pojedyncze artykuły były wielokrotnie zgłaszane, a więc były efektem współpracy autorów afiliujących do różnych instytucji naukowych w Polsce.
– Najpopularniejszymi typami publikacji rejestrowanymi w PBN są krótsze formy – artykuły i rozdziały. Należy jednak zwrócić uwagę, że chociaż procentowy udział artykułów w liczbie wszystkich rejestrowanych publikacji systematycznie wzrastał w latach 2017–2021, to udział rozdziałów i materiałów konferencyjnych, które również należą do krótkich form prezentacji wyników badań, obniżał się. Jest to zgodne z trendami publikacyjnymi obserwowanymi w innych krajach – mówi dr Gabriela Dzięgiel-Fivet, analityczka danych w OPI.
W analizowanym okresie udział monografii oraz monografii pod redakcją pozostawał bez zmian. Udział różnych typów publikacji w całościowej liczbie zgłoszeń do PBN jest podobny dla instytucji różnego rodzaju. Największe różnice między różnymi rodzajami instytucji można zaobserwować dla udziału publikacji książkowych (rozdziałów, monografii i monografii pod redakcją).
Nowe raporty interaktywne OPI dostępne są na portalu RAD-on:
Zgłoszenia publikacji z lat 2017–2021 do Polskiej Bibliografii Naukowej
Publikacje książkowe z lat 2017–2021 w Polskiej Bibliografii Naukowej
Zgłoszenia publikacji książkowych z lat 2017–2021 do Polskiej Bibliografii Naukowej
Zgłoszenia artykułów naukowych z lat 2017–2021 do Polskiej Bibliografii Naukowej
źródło: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Comments