W kampanii wyborczej 2023 roku Koalicja Obywatelska obiecała podwojenie kwoty wolnej od podatku z 30 tys. zł do 60 tys. zł. Dziś już wiemy, że obietnica ta nie zostanie spełniona w najbliższym czasie. Jakie skutki miałaby jej realizacja i co oznaczałaby dla polskich podatników?
Kwota wolna od podatku jest kluczowym elementem systemu podatkowego, choć samo pojęcie nie występuje bezpośrednio w ustawie o podatku PIT. Jest wyliczana pośrednio ze skali podatkowej, będąc ilorazem najniższej stawki podatku (12 proc.) i kwoty zmniejszającej podatek (3 600 zł). Aktualnie wynosi 30 000 zł.
Historia kwoty wolnej
Od 1992 roku kwota wolna od podatku przeszła wiele zmian. Początkowo wynosiła 4 mln 320 tys. starych złotych (432 zł po denominacji), a minimalne wynagrodzenie było wtedy ponad trzy razy wyższe od tej kwoty. W latach 2009-2016 kwota wolna utrzymywała się na poziomie 3 091 zł, co zostało uznane za niekonstytucyjne przez Trybunał Konstytucyjny w 2015 roku. Od 2022 roku, w ramach Polskiego Ładu, kwota ta wzrosła do 30 000 zł.
Skutki podwojenia kwoty wolnej
Podwojenie kwoty wolnej do 60 000 zł miałoby istotne skutki dla budżetu państwa oraz dla obywateli. Szacuje się, że spowodowałoby to spadek dochodów sektora publicznego o około 52,5 mld zł rocznie. Wartość nominalna korzyści dla pracowników zarabiających powyżej 7 000 zł brutto wyniosłaby 300 zł miesięcznie, czyli 3 600 zł rocznie. Najmocniej zmiany odczuliby pracownicy zarabiający około 6 000 zł brutto, osiągając 7 proc. podwyżkę kwoty netto.
Problem dla organizacji pożytku publicznego
Jednym z negatywnych skutków podwojenia kwoty wolnej byłby znaczny spadek liczby podatników przekazujących część swojego podatku na organizacje pożytku publicznego (OPP). Już zwiększenie kwoty wolnej do 30 000 zł w 2022 roku spowodowało spadek liczby osób przekazujących 1 proc. podatku z 15,9 mln w 2022 roku do 12,7 mln w 2023 roku. Podwojenie kwoty wolnej mogłoby jeszcze bardziej zachwiać rynkiem organizacji charytatywnych.
Alternatywne rozwiązania
Podwojenie kwoty wolnej od podatku jest obietnicą, która może wydawać się atrakcyjna dla wielu podatników, ale jej realizacja wiąże się z poważnymi konsekwencjami dla finansów publicznych. Alternatywnym rozwiązaniem mogłoby być wprowadzenie mechanizmu automatycznej waloryzacji kwoty wolnej oraz progów podatkowych, aby ich wysokość zmieniała się wraz ze wzrostem wynagrodzeń i kosztów utrzymania. Warto również rozważyć ustanowienie stawki pośredniej pomiędzy 12 proc. a 32 proc., aby zniwelować zaskakujące różnice w kwotach netto przy przekroczeniu progu podatkowego.
Podsumowując, choć podwojenie kwoty wolnej od podatku brzmi atrakcyjnie, wymagałoby to dokładnych analiz i rozważenia alternatywnych rozwiązań, aby nie narażać budżetu państwa i finansowania organizacji pożytku publicznego na poważne problemy.
Źródło: money.pl
Comments